Sanajan
Keraton Surakarta isih kabulet dening ratu kembar nanging perkara tradhisi
tetep wae dileksanani kaya adat saben. Kaya dhek malem siji suro Taun Alip 1939
Windu Kunthara kepungkur. Keraton Surakarta Hadiningrat ngirab kebo bule cacah
wolu mubeng kutha sewengi natas.
Kirab Kebo Bule Cacah Wolu minangka
cucuk laku Kirab Pusaka Keraton. Tradhisi iki wis muncul sadurunge Mataram
Islam karan prosesi wilujengan nagari ing awal keraton Matara Pusaka lan Kebo
Bule kang padha-padha dijenengi Kyai Slamet di kirab yen negari ing kahanan
darurat umpamane yen pinuju ana pageblug lan musibah bencana alam.
“Kirab diajab aweh kekuatan
masyarakat. Ing pengajab kanthi nindakake kirab Allah paring keslametan lan
kekuatan, kaya dene Panjenengane paring kekuatan marang pusaka kang dipercaya
masarakat Jawa duwe kekuatan, “ pratelane Kepala Sasana Pusaka Keraton
Surakarta Gusti Pangeran Haryo (GPH) Puger. Pusaka lan Kebo Bule Kyai Slamet
ing khasanah agama, ujare Puger bisa kabandhingake tongkat Nabi Musa. “Nabi
Musa nuwun kekuatan marang Gusti kang pinaringake lumantar tongkat sing bisa
marasuke utawa ngataske samodra lan ngeremake Raja Fir’un sawadya balane. Iki
maksud kang sajatine, “ujare. Dado Kirab Pusaka lan Kyai Slamet iku minangka
pandongan.
Sejarawan
saka Univeitas Sebelas Maret Solo mratelakake kejaba Kebo cedhak karo
panguripane petani, uga akeh sinebut ing sejarah kerajaan ing Jawa. Kisah
pemberontakan Ken Arok marang Tunggul Ametung kanthi intrik politik kang
ngorbanake prajurit sekti Kebo Ijo. Tuladha liyane nalika Kerajaan Demak ana
jeneng Kebo Danu sing ngamuk lan ora ana pawongan siji wae sing bisa ngalahake.
Sing bisa ngatasi Jaka tingkir kang banjur ngepek putri Raja Demak Sultn Trenggana.
Wusana dadi ratu lan mindhah Kraton saka Demak menyang Panjang. Saka sekarah
mau miturut Sudarmono, Kebo tansah didakekake alat legitimasi kekuasaan
kerajaan ing budaya agraris. Kebo simbolisasi kekuatan petani.
Jaman PB XII ing tahun 1970 ngendheg
tradisi kirab. Jaman wis owah, kraton ora kaya disik panjlentrehe. Tahun 1972
pemerintah orde baru njaluk supaya kraton Surakarta ngleksanakake maneh tradisi
kirab kasebut. Diputusake kirab Pusaka lan Kebo Kyai Slamet dianakake saben
tanggal 1 Suro wiwit jam 00.00. jumlah pusaka sing di Kirab lan jalur Kirab uga
ditambah. Sing maune mung mubeng Kampung Baluweti lokasi Keraton saiki mubeng
kutha.
Kapethik
saka Panjebar Semangat 6/2006